در طراحی برنامههای تمرینی و غذایی انجام محاسباتی مثل شاخص توده بدنی، نسبت کمر به لگن، سوختوساز پایه و از این دست محاسبات میتواند کمک بسیار زیادی به مربیان کند. از طرفی زمانیکه ما با هدف خاصی مانند کاهش درصد چربی شروع به انجام تمرین ورزشی میکنیم، محاسبه این دست مقادیر میتواند مسیر رسیدن به تناسب اندام ما را پایش کند. اما محاسبه هر کدام از این موارد میتواند زمانبر و انرژیبر باشد. همیار مربی برای کمک به مربیان، ورزشکاران و صرفهجویی در زمان و انرژی آنها این محاسبات را تنها با چند کلیک، به صورت کاملا رایگان و با دقت بالا انجام میدهد.
شاخص توده بدنی
شاخصی است که بر اساس تقسیم کردن وزن به مجذور قد به دست میآید. وزن به کیلوگرم و قد به متر وارد میشود. بر اساس طبقهبندی سازمان بهداشت جهانی افراد بالغ با شاخص توده بدنی کمتر از ۱۸/۵ کمبود وزن، بین ۱۸/۵ تا ۲۴/۹ وزن ایدهآل، بین ۲۵ تا ۲۹/۹ اضافه وزن و بیشتر از ۳۰ در دسته چاق طبقهبندی میشوند. شاخص توده بدنی به عنوان معیاری برای سنجش میزان چربی استفاده میشود اما توزیع چربی را نشان نمیدهد. این شاخص با تغییر در توده عضلانی و چربی بدن تحت تاثیر قرار میگیرد. همچنین این شاخص جنسیت را در نظر نمیگیرد. به عنوان مثال با افزایش سن توده عضلانی کاهش مییابد و چربی بدن زیاد میشود و قد نیز تغییر میکند.شاخص توده بدنی، در بررسیهای انجام شده توده چربی را در جوانان لاغر بیشتر تخمین زده است و همچنین ممکن است چربی احشایی فردی با شاخص توده بدنی ایدهآل بالا باشد که خطر بیماریهای متابولیکی را افزایش میدهد.
نسبت کمر به لگن
شاخصی است که بر اساس تقسیم کردن دور کمر به دور لگن به دست میآید. واحد اندازهگیری هردو سانتیمتر است. محیط کمر و لگن را دوبار اندازهگیری میکنیم اگر اختلاف حداکثر ۱ سانتیمتر بود، میانگین اندازهگیریها را حساب میکنیم و اگر بیشتر بود دوباره اندازهگیری میکنیم. این نسبت با افزایش دور کمر و کاهش دور لگن افزایش مییابد. نسبت کمر به لگن در بسیاری از مطالعات برای شناسایی الگوی توزیع چربی استفاده میشود اما نسبت به سایر شاخصها با محتوای چربی ارتباط کمی دارد. با این حال، سازمان بهداشت جهانی نسبت کمر به لگن بیشتر از ۰/۹۰ در آقایان و بیشتر از ۰/۸۵ در خانمها را برای شناسایی خطرات احتمالی بیماریهای متابولیک پیشنهاد میدهد و همچنین نسبت کمر به لگن با سکته قلبی ارتباط قابل توجهی نشان داده است.
نسبت کمر به قد
شاخصی است که از تقسیم کردن دور کمر به قد به دست میآید. واحد اندازهگیری هردو سانتیمتر است. نسبت کمر به قد یک شاخص مهم در پیشبینی عوامل خطر قلبی عروقی و دیابت محسوب میشود. در صورتی که نسبت کمر به قد بیشتر از ۰/۵ شود احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و دیابت افزایش مییابد. توصیه میشود هر فرد دور کمر خود را به اندازه کمتر از نصف قد خود حفظ کند تا از ابتلا به این بیماریها در امان باشد.
سوخت و ساز پایه
سوختوساز پایه(BMR) میزان سوختوساز یک نفر در شرایط استراحتی است که بیدار باشد و برای مدت 12 ساعت، چیزی نخورده، فعالیت ورزشی شدیدی انجام نداده و از نظر روحی و جسمی در شرایط استراحتی کامل و در محیطی با دمای 20 تا 25 درجه سانتیگراد قرار دارد. عواملی مانند اندازه بدن، ترکیب بدن، سن و جنس بر میزان سوختوساز پایه موثر هستند. برای محاسبه سوختساز پایه فرمولهای متفاوتی پیشنهاد شده است اما بر اساس مطالعاتی که تا سال 2020 انجام شده، فرمول هریس و بندیک دقیقترین تخمین از میزان سوختوساز پایه را برای افراد سالم و دارای وزن طبیعی ارائه میدهد. ما نیز از فرمول هریس و بندیک برای کمک به برآورد سوختوساز پایه استفاده کردیم. برای استفاده از این فرمول جنسیت، قد، وزن و سن عوامل کلیدی محسوب میشوند. باید بدانید که دقت این فرمول برای افراد مسن، افرادی که دچار بیماریهای حاد و مزمن و افراد اضافه وزنی که نیازمند مداخلات تغذیهای زیادی هستند تا حدی کم میشود. انرژی مصرفی روزانه برابر با سوختوساز پایه به علاوه فعالیتهای روزانهای است که در طول روز انجام میدهیم.
یک تکرار بیشینه
بیشترین مقدار وزنهای است که فقط برای یک بار میتوانیم جابجا کنیم و تکرار دوم را نمیتوانیم به طور کامل انجام دهیم. یک تکرار بیشینه یک شاخص برای سنجش قدرت است که برای افراد تمرین کرده و با سابقه مناسب است و برای افراد مبتدی پیشنهاد نمیشود. برای بدست آوردن یک تکرار بیشینه وزنهای را انتخاب کنید که حداکثر برای ۱۰ تکرار و یا کمتر میتوان آن را جابجا کرد. بعد از مشخص شدن مقدار وزنه و تعداد تکرار انجام شده به کمک فرمول میتوان یک تکرار بیشینه را محاسبه کرد.